Montessori eğitimi alan ve almayan okul öncesi dönemdeki çocukların oyun davranışlarının incelenmesi
No Thumbnail Available
Files
Date
2019
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Bu çalışmada; Montessori eğitimi veren özel okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocuklar ile MEB programı uygulayan özel okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların oyun davranışlarının, anne-baba ve öğretmen görüşlerine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Ankara ili Çankaya ilçesinde bulunan Montessori eğitimi veren özel okul öncesi eğitim kurumları ve MEB programı uygulayan özel okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 36-72 aylık çocukların anne-babaları (n=243) ve öğretmenleri (n=46) oluşturmaktadır. Çalışma grubundaki çocukların akran oyun davranışlarını incelemek amacıyla Fantuzzo, Mendez ve Tighe (1998) tarafından geliştirilen; Ahmetoğlu, Acar ve Aral (2016, 2017) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan "Penn Etkileşimli Akran Oyun Ölçeği Ebeveyn Formu (PEAOÖ-E)", "Penn Etkileşimli Akran Oyun Ölçeği Öğretmen Formu (PEAOÖ-Ö)", çocukların ve anne-babalarının sosyodemografik özelliklerini içeren "Anne-Baba Genel Bilgi Formu" ile öğretmenlerin sosyodemografik ve mesleki özelliklerini içeren "Öğretmen Genel Bilgi Formu" kullanılmıştır. Verilerin analizinde parametrik testlerden Bağımlı Örneklem t Tesi (Independent Samples t Test) ve Bağımsız Örneklem t Testi (Paired Samples t Test), tanımlayıcı istatistiksel metotlar (yüzde, ortalama, maksimum ve minumum değerler) kullanılmıştır. Araştırmada; her iki gruptaki anne-babalarının büyük çoğunluğunun 36-40 yaş aralığında olduğu, çalıştığı, çoğunluğunun çekirdek aileye ve tek çocuğa sahip olduğu görülmektedir. Montessori eğitimi uygulayan ÖOÖEK'da çalışan öğretmenlerin MEB programı uygulayan ÖOÖEK'ndaki öğretmenlere göre daha genç oldukları, lisans/lisansüstü mezuniyet oranının daha yüksek olduğu görülmektedir. Her iki grupta da öğretmenlerin, çocukları her gün açık havaya çıkardıkları, Montessori eğitimi veren okullarda günlük açık hava saatinin sadece okuldan okula değiştiği, okul bazında ise her okulun standart bir açık hava saati uygulamasının bulunduğu tespit edilmiştir. MEB programı uygulayan kuramlarda ise açık hava saatinin kurumdan kuruma ve aynı kurumda çalışan öğretmenden öğretmene değişiklik gösterdiği saptanmıştır. Montessori okullarında çalışan öğretmenlerin Montessori eğitimi almış ya da hali hazırda eğitim alıyor oldukları ve bu eğitimleri kurum müdürlerinin verdiği belirlenmiştir. Hem öğretmen (PEAOÖ-Ö) hem de ebeveyn formunun (PEAOÖ-E) "oyun etkileşimi" ve "oyunun bozulması" alt faktörlerinden alınan puanlar arasındaki farklılık anlamlı değilken (p>0,05), "oyundan kopma" davranışında Montessori eğitimi veren ÖOÖEK devam eden çocuklar yönünde anlamlı farklılık bulunduğu görülmüştür (p<0,05). Araştırmaya alınan çocukların akran oyun davranışlarının anne-baba ve öğretmen görüşleri arasında farklılık bulunup bulunmadığı incelenmiş; "Oyun Ektileşimi, Oyunun Bozulması ve Oyundan Kopma" faktörlerinin tümünde anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. "Oyun Etkileşimi ve Oyunun Bozulması" alt faktörlerindeki anlamlılık öğretmen görüşü yönünde farklılık gösteriyor iken "Oyundan Kopma" alt faktörü anne-baba görüşü yönünde anlamlı farklılık göstermektedir. Okul öncesi dönem üç-altı yaş arasını kapsayan bir dönemdir. Bu yaş aralığı çocukların akranları ile yoğun bir şekilde oyun oynadıkları bir dönemdir. Akranları ile oyun oynamanın bir sonucu olarak çocuklarda "Oyun Etkileşimi" alt faktörünün altında bulunan "arkadaşı ile oyuncağını paylaşma, oyun esnasında olumlu duygular gösterme" gibi olumlu oyun davranışları ve "Oyunun Bozulması" alt faktörünün altında bulunan "arkadaşının oyuncağını zorla alma, ağlama, kızgınlık gösterme" gibi olumsuz oyun davranışlarını gösterme durumları olağandır. Araştırma sonucundan da anlaşılacağı üzere hem öğretmen hem de anne-baba görüşlerine bakıldığında çocukların olumlu ve olumsuz oyun davranışları okul türüne göre farklılık göstermemektedir. Diğer bir ifade ile Montessori eğitimi alan ve almayan okul öncesi dönem çocuklarının olumlu ve olumsuz sayılabilecek oyun davranışlarında farklılık bulunmamaktadır. Bu sonuca göre diyebiliriz ki çocuğun bulunduğu her yerde oyun da mevcuttur ve bu durum okul türüne göre farklılık göstermemektedir. Fakat okul türüne göre farklılık gösteren nokta ise "Oyundan Kopma" alt faktöründedir. "Oyun grubunun dışında gezinir, oyuna katılmayı reddetme" gibi davranışları içeren "Oyundan Kopma" alt faktörünün puanları Montessori eğitimi alan çocuklarda yüksek çıkmıştır. Yani oyundan kopma davranışı Montessori eğitimi alan çocuklarda daha sık görülmektedir. Bunun sebebi de Montessori eğtiminin ilkelerinden çocuğa saygı, özgür seçim ilkesi, konsantrasyon ile açıklanabilir. Montessori okullarında çocuklar hiçbirşey için oyun oynamak için dahi zorlanmazlar. Dolayısıyla çocuk istediği zaman oyuna katılır, istemediğinde ise sınıfta serbest gezmede özgürdür. Anahtar Kelimeler: Akran, Montessori Eğitimi, Okul Öncesi Dönem, Okul Öncesi Eğitim, Oyun
Description
Keywords
Montessori Eğitimi, Okul Öncesi Eğitim, oyun