Cilt:19 Sayı:04 (2018)

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 8 of 8
  • Item
    Gelişimsel Yetersizliği Olan Çocuklarda Uyku Sorunları Ve Davranışsal Müdahale Yöntemleri
    (Ankara Üniversitesi, 2018-12-01) Toper, Özlem; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Yeterli uyku uyuyamama kişilerin gündelik hayatını son derece olumsuz bir şekilde etkilediği gibi, çeşitli sağlık sorunlarını da beraberinde getirebilmektedir. Normal gelişim gösteren çocuklarla karşılaştırıldığında, otizm spektrum bozukluğu ve zihinsel yetersizlik gibi gelişimsel yetersizliği olan çocuklarda uyku sorunları daha fazla gözlenmektedir. Bu durum uyku sorunu yaşayan bireylerin gündelik aktivitelerini olumsuz yönde etkilediği gibi, bakımlarından sorumlu olan diğer aile üyelerini de olumsuz yönde etkilemekte ve stres düzeylerini arttırmaktadır. Bu nedenle uyku sorunlarının giderilmesine yönelik uygun müdahalelerin gerçekleştirilmesi önemlidir. Uluslararası alan yazında gelişimsel yetersizliği olan çocukların uyku sorunlarının incelenmesine ve davranışsal müdahale yöntemlerinin etkililiğine yönelik çeşitli araştırmalar bulunmakla birlikte, ülkemizde özellikle özel eğitim alanında uyku sorunlarının çözümüne yönelik davranışsal müdahale araştırmalarına rastlanmamaktadır. Bu gereksinimden yola çıkarak bu çalışmada, gelişimsel yetersizliği olan bireylerde gözlenen davranışsal uyku sorunlarının neler olduğuna ve davranışsal müdahale yöntem ve stratejilerine ilişkin bilgilere yer verilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, uyku sorunlarının çözülmesinde kullanılan davranışsal müdahale yöntemleri ile uyku eğitimi programlarının içeriğine yönelik alanyazın taraması gerçekleştirilerek, elde edilen bilgiler derlenmiştir. Çalışmada yer verilen bilgilerin özellikle gelişimsel yetersizliği olup uyku sorunu yaşayan çocuk sahibi ailelere ve özel eğitim alanında çalışan eğitimcilere rehberlik etmesi, aynı zamanda ileriye yönelik planlanacak olan araştırma ve uygulamalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
  • Item
    Örgüt Temelli Öz Saygı İle Duygusal Örgütsel Bağlılığa İlişkin Öğretmen Görüşleri
    (Ankara Üniversitesi, 2018-12-01) Yüner, Berna; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Bu araştırmanın amacı örgüt temelli öz saygı (ÖTÖS) ile duygusal örgütsel bağlılık (DÖB) arasındaki ilişkiyi görme engelli ve engeli olmayan öğretmen görüşlerine göre belirlemektir. Ayrıca, öğretmenlerin görme engel durumunun ve demografik değişkenlerin ÖTÖS ve DÖB düzeyleri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışma ilişkisel tarama modelinde olup 119 görme engeli bulunan ve 156 engeli bulunmayan toplam 275 öğretmenle yürütülmüştür. Araştırmada “Örgüt Temelli Öz Saygı Ölçeği” (ÖTÖSÖ) ve “Duygusal Örgütsel Bağlılık Ölçeği” (DÖBÖ) kullanılmıştır. Veriler, betimsel istatistikler, doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ve regresyon teknikleri ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda ÖTÖS ve DÖB düzeyinde cinsiyet değişkeninin erkek öğretmenler lehine anlamlı fark oluşturduğu, medeni durum, görme engeli durumu, kıdem ve öğretmenlik uzmanlık alanı ise anlamlı fark oluşturmadığı gözlemlenmiştir. Ayrıca, ÖTÖS ile DÖB arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki bulunduğu ve örgüt temelli öz saygının, duygusal örgütsel bağlılığın anlamlı bir yordayıcısı olduğu saptamıştır.
  • Item
    Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuklarda Taklit Türlerinin Oyun Karmaşıklığı ve Sözcük Dağarcığı İle İlişkileri
    (Ankara Üniversitesi, 2018-12-01) Akçamuş, Meral Çilem Ökcün; Acarlar, Funda; Alak, Gamze; orcid.org/0000-0003-3297-9711; orcid.org/0000-0003-3796-4279; orcid.org/0000-0002-4054-5617; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan çocuklarda taklit ve sembolik oyun becerilerinde güçlükler, sözel dil gelişiminde ise yaşam boyu süren bozukluklar görülmektedir. Araştırmalar OSB olan çocukların taklit, sembolik oyun ve dil alanında yaşadığı güçlüklerin birbiri ile ilişkili olduğunu öne sürmektedir. Bu araştırmada da OSB olan çocuklarda taklit türlerinin sözcük dağarcığı ve oyun karmaşıklığı ile ilişkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya 3.0-8.0 yaş arasında söz öncesi dönemde bulunan (n = 58) ve sözel dile sahip (n= 50) toplam 108 OSB olan çocuk katılmıştır. Çocukların taklit becerileri ve sembolik oyun karmaşıklığı alanyazında sıkça kullanılan gözleme dayalı işlemlerle değerlendirilmiştir. Sözcük dağarcığı ise sohbet bağlamında alınan dil örneklerinden elde edilmiştir. Sonuçta tüm taklit türlerinde söz öncesi ve sözel dil grupları arasında anlamlı farklılıklar olduğu, söz öncesi grupta yapılandırılmış nesneli taklitlerin oyun karmaşıklığını anlamlı yordadığı; sözel dil grubunda ise yapılandırılmış nesneli taklitlerin ve kendiliğinden taklitlerin oyun karmaşıklığını ve sözcük dağarcığını anlamlı yordadığı belirlenmiştir. Araştırmanın bulguları, OSB olan çocukların dil becerilerinin ve oyun karmaşıklığının gelişiminde farklı türdeki taklit becerilerinin önemli bir rolü olabileceğini göstermektedir.
  • Item
    Mothers’ Reflections of Ambiguous-Loss on Personal Family Functioning in Families with Autistic-Children
    (Ankara Üniversitesi, 2018-12-01) Çelik, Hilal; Ekşi, Halil; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    The objective of this phenomenological study was to explore the impact of having a child with autism spectrum disorder (ASD) on mothers and its impact on their family relations. Using descriptive phenomenology design, eight mothers were reached in the age range of 20-48 years and were interviewed for this study in 2010. Findings indicated that mothers perceived having a child with autism as an ambiguous loss. The sense of ambiguous loss was found to impair their emotional well-being and caused mood changes. This study has also provided evidence for the sense of ambiguous loss caused by autism to lead to structural and relational problems in family relationships. This study is one of the first studies to reveal that having a child with autism creates a sense of ambiguous loss and provides a basis for understanding its effects on the mother-child relationship, as well as the related effects on family relationships.
  • Item
    Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Dinleme Stratejilerinin Belirlenmesi
    (Ankara Üniversitesi, 2018-12-01) Şenel, Selma; Topuzkanamış, Ersoy; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Görme yetersizliği olan öğrencilerin dinlediklerini anlamak için kullandıkları stratejilerin neler olduğunu ve bu stratejileri ne düzeyde kullandıklarını ortaya koymak, bu öğrencilere yönelik tüm eğitimlerde anlamlı veriler sağlayabilir. Bu araştırmada, görme yetersizliği olan bireylerin dinleme stratejilerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada tarama modeli temel alınmıştır. Araştırma kapsamında görme yetersizliği olan 37 öğrenci ve görme yetersizliği olmayan 48 öğrenci olmak üzere iki ayrı grup ile çalışılmıştır. Araştırma kapsamında beşli Likert tipinde bir ölçek geliştirilmiştir. Araştırma sonuçlarının analizinde ilişkisiz örneklemler t-testi ve betimsel istatistikler kullanılmıştır. Araştırma bulguları, görme yetersizliği olan bireylerin sıklıkla veya her zaman dinleme stratejilerini kullandıklarını göstermektedir. Araştırmanın önemli bir bulgusu da, görme yetersizliği olan bireylerin dinleme stratejilerini, görme yetersizliği olmayan bireylerden daha fazla kullanıyor olmasıdır. Öğrencilerin en sık kullandıkları stratejilerin; dinleme amaç ve yöntemini belirleme, dikkatini toplamaya çalışma, tekrar dinleme, dokunsal sahne oluşturma, ara özet yapma ve tartışma olduğu görülmüştür. Araştırmanın uygulamaya dönük temel önerisi, daha az kullanılan stratejilere ilişkin eğitimler düzenlenmesidir
  • Item
    Normal Gelişim Gösteren Öğrenciler İle Kaynaştırma Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Kavramına İlişkin Metafor Algıları
    (Ankara Üniversitesi, 2018-12-01) Büyükalan, Sevil; Yaylacı, Zeynep; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Bu çalışmanın amacı normal gelişim gösteren öğrenciler ile kaynaştırma öğrencilerinin sosyal bilgiler kavramına ilişkin metafor algılarını ortaya koymaktadır. Araştırmada nitel araştırma modellerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim-öğretim yılı içerisinde Karabük ilinde yer alan devlet okullarına devam eden 30’u kaynaştırma eğitimi alan 72 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri "Sosyal bilgiler ......... gibidir; çünkü..................." cümlesinin yer aldığı açık uçlu görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre normal gelişim gösteren öğrencilerin 9 kategoride 33 metafor; kaynaştırma eğitimi alan öğrencilerin 11 kategoride 25 metafor ürettiği görülmüştür. Araştırma sonucunda öğrencilerin sosyal bilgiler kavramını ağırlıklı olarak “tarih” ve “geçmiş” kavramlarıyla ilişkilendirdikleri ortaya çıkmıştır. Kaynaştırma eğitimi alan öğrencilerin normal gelişim gösteren öğrencilere nazaran daha somut metaforlarla sosyal bilgiler kavramını açıkladıkları araştırmada elde edilen diğer bir sonuçtur. Ayrıca diğer öğrencilerden farklı olarak kaynaştırma öğrencilerinin ürettikleri metaforlarla sosyal bilgilerin gerekli olduğunu, kendilerini sosyalleştirerek görgü ve davranış kurallarını öğrettiğini vurgulamaları araştırmanın dikkate değer başka bir sonucudur.
  • Item
    Serebral Palsili Öğrenciler İçin Düzenlenmiş Bir Okulda Gerçekleştirilen Kaynaştırma Modeline İlişkin Paydaş Görüşleri
    (Ankara Üniversitesi, 2018-12-01) Yazıcıoğlu, Tansel; Kargın, Tevhide; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Çoğunlukla tam zamanlı olarak yapılan kaynaştırma eğitimi ülkemizde 1983 yılından beri uygulanmaktadır. O tarihten günümüze kaynaştırma eğitimi uygulamalarının arttığı ancak kaynaştırma eğitimi modeli girişimlerinin sınırlı kaldığı dikkat çekmektedir. Bu araştırmanın genel amacı Türkiye’de ilk defa Serebral Palsili öğrencilerin devam ettiği bir okulda pilot proje olarak geliştirilen kaynaştırma eğitimi modelinin uygulanmasına ilişkin öğretmenler, özel gereksinimli olan ve olmayan öğrenciler, özel gereksinimli olan ve olmayan öğrencilerin aileleri gibi tüm paydaşların görüşlerini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda kaynaştırma eğitimi modeli uygulayan okulda görev yapan öğretmenlerin, okulda öğrenim gören öğrencilerin ve bu öğrencilerin ailelerinin görüşleri alınmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden betimsel yöntemin kullanıldığı araştırmada veriler görüşmeye dayalı tümevarım analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Uygulanan kaynaştırma eğitimi modelinin sorunlarını çözebilmek ve modeli daha etkili hale getirebilmek için öğretmen, öğrenci ve ailelerin önerilerinin dikkate alınması gerekmektedir.
  • Item
    Bı̇lı̇m ve Sanat Merkezlerı̇nde Görev Yapan Matematı̇k Öğretmenlerı̇nin Karşılaştıkları Sorunlar
    (Ankara Üniversitesi, 2018-12-01) Çetin, Abdullah; Doğan, Adem; Eğitim Bilimleri Fakültesi
    Bu araştırma, Bilim ve Sanat Merkezlerinde (BİLSEM) görev yapan matematik öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunları ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Türkiye’nin farklı illerindeki BİLSEM’lerde matematik öğretmeni olarak görev yapan 13 gönüllü öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veri analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Verilerinin analiz sürecinde bilimsel geçerliliği artırmak, kodlamaları sistematik ve pratik hale getirmek için nitel veri analizinde kullanılan bilgisayar programı NVIVO 11 programından faydalanılmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin etkinliklerle ilgili kapsam ve uygunluk sorunları yaşadıkları; öğrencilerle ilgili ilgisiz/isteksiz davranma, fiziki ve zihinsel olarak yorgun olma, devamsızlık yapma, uygun olmayan davranış sergileme gibi sorunlar yaşadıkları belirlenmiştir. Ayrıca öğretmeler BİLSEM’lerin fiziki donanımlarında eksikliklerin olduğunu belirtmiş, BİLSEM’in amacını farklı yorumlayan velilerle sorun yaşadıklarını, yönergedeki belirsizlikten dolayı da yönetsel sorunlar yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenler çalışma saatlerinden dolayı sosyal, özlük ve maddi konularda da sorunlar yaşadıklarını vurgulamışlardır.