COVİD-19 tanılı hastalarda psikiaytrik belirtiler ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi
No Thumbnail Available
Files
Date
2021
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Abstract
COVID-19 enfeksiyonu sonrası bütün dünyayı etkisi altına alan pandemi sürecinin fiziksel ve ruhsal bir dizi sonuçları olmuştur. Özellikle enfeksiyona yakalananlarda bu etkiler daha belirgin olmuştur. Bu çalışmamızda enfeksiyona yakalandıktan sonra hastaneye yatırılarak tedavi görmekte olan bir grup hastanın sosyodemografik özellikleri, klinink bulguları, psikometrik ölçümleri ve biyokimyasal verileri değerlendirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi'nde 01.04.2021-01.07.2021 tarihleri arasında COVID-19 enfeksiyonu nedeniyle yatarak tedavi gören hastalar oluşturmaktadır. Hastalardan onam alındıktan sonra sosyodemografik bilgileri ve klinik özellikleri kayıt altına alınmıştır. Psikometrik değerlendirme için Chalder Yorgunluk Ölçeği (CYÖ), Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HADÖ), Öznel Bellek Yakınmaları Anketi (ÖBYA), Olay Etkisi Ölçeği Gözden Geçirilmiş Formu (OEÖ-R) ve Uykusuzluk Şiddeti İndeksi (UŞİ) kullanılmıştır. Ayrıca hastaların bir dizi biyokimyasal verileri (CRP, Prokalsitonin, Ferritin, D-dimer, Fibrinojen, Beyaz Küre, Nötrofil, Lenfosit) çalışmada kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya COVID-19 enfeksiyonu nedeni ile hastaneye yatırılan 151 hasta alınmıştır. Yaş ortalamaları 58,15±17,17 yıldı. Hastaların 69'u (%45,7) kadın, 82'si (%54,3) erkekti. Hastalardan 16 (%10,6) kişinin psikiyatrik tedavi öyküsü vardı. 113 (%74,8) kişide kronik hastalık öyküsü vardı. Hastaların CYÖ fiziksel yorgunluk skorları 15.20±4.67, zihinsel yorgunluk skorları ise 11.00±5.68 olarak bulundu. HADÖ'nün anksiyete alt ölçeği puanı 8.63±4.78; depresyon alt ölçeği puanı ise 8.56±7.74. Hastaların 73 (%48.3)'ü anksiyete ölçeğinde 10 ve üstü puan aldı. Yine hastalardan 100 kişi (%66.2) depresyon ölçeğinde 7'den fazla puan aldı. OEÖ-R ölçeği toplam puanı 34.63±13.82. Hastaların % 24.5'inde normal veya minimal etkilenme vardı. %15.2'sinde hafif etkilenme, %8.6'sında orta düzeyde etkilenme ve hastaların %51.7'sinde ciddi bir etkilenme vardı. ÖBYA puanı 4.91±3.16. UŞİ puanı 11.14±6.00. Hastalardan 43'nün (%28.5) UŞİ puanı 15 ve üzeriydi. Hastalardan 17 kişide (%11,3) deliryum tablosu gelişti. Sonuç: Çalışmalar COVID-19 enfeksiyonunun yaşla birlikte komplikasyonlarının arttığı, erkeklerde ve kronik hastalığı olanlarda daha riskli seyrettiğini göstermektedir. Hastalarımızın yaş ortalaması normal COVID-19 dağılıma göre yüksektir. Çoğunluğu erkek hastalardır. Dörtte üçünde kronik hastalık öyküsü vardır. Hastaneye yatarak tedavi gören hastaların prognozunun ayaktan hastalığı atlatanlardan daha ağır seyrettiğini düşünürsek sonuçlarımız sürpriz olmamıştır. Çalışmamızdaki hastaların anksiyete ve depresyon düzeyleri yüksekti ve önceki çalışmaların bulguları ile örtüşmekteydi. Çalışmamızda deliryum olanların olmayanlara göre yaşları daha yüksek bulunmuştur. Yaşın COVID-19 enfeksiyonu sürecinde deliryum için önemli bir risk faktörü olması sürpriz olmamıştır. Çalışmamızda literatürle uyumlu olarak deliryum olanlarda hem anksiyete, hem depresyon hem de travma sonrası stres bulguları yüksektir. Daha geniş popülasyonla ve uzun süreli çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Description
Keywords
pandemi, COVID-19, yatan hasta