Avrupa para bütünleşmesinin ekonomi politiğine bir bakış
No Thumbnail Available
Files
Date
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı
Abstract
Avrupa'da bir parasal birlik kurma fikri uzun zamandan beri batı Avrupa ülkelerinin siyasal iktisadi gündeminin bir parçası olmuştur fakat bu konudaki girişimler ya zayıf kalmış ya da hiç bir zaman uygulamaya konulamamıştır. Ancak asrın son çeyreğinde projeye olan ilgi artmış ve konu yeniden gündemin baş sıralarına oturmuştur. Bu bağlamda Avrupalılar parasal bütünleşme yolunda hayli hızla yol almışlar ve bu süreç sonunda Avrupa Para Birliğinin (APB) 1999'da kurulmasına karar vermişlerdir. Avrupa'da parasal birlik projesinin yeniden gündeme gelişini açıklarken bu çalışmada iktisat ve siyaset bilimi literatürlerinde bağımsız olarak irdelenen ve APB üzerine yapılan çalışmalarda nadiren birbirlerini tamamlayıcı olarak görülen dört ayrı önermeyi incelenmiştir. Yapılan bu incelemenin sonucunda 1992 programının yarattığı olumlu hava, iş çevrelerinin siyasi desteği ve belki de en önemlisi bu konudaki siyasi kararlılık Avrupalı hükümetlere, özellikle 1980lerin sonlarından itibaren APB konusunda geniş bir manevra alanını tanımıştır. Bu bağlamda Maastricht'te şekillenen bu tür bir parasal birliğin 1970lerde yaşanan enflasyonist tecrübelere bir tepki olarak herşeyden çok fiyat istikrarım korumaya öncelik veren resmi tercihlerini yansıttığı iddia edilmektedir. Bu görüşe göre Avrupalı ekonomilerin daha önceden makroekonomik disipline geçişleri parasal birlik hakkındaki tartışmaların başlayabilmesi için gerekli ortamı sağlamıştır. Bu siyasi kayma enflasyon ve büyüme problemlerine yepyeni tutumları temsil ediyor iktisadi politika önceliklerinin yeniden sıralanması anlamına geliyordu. Ulusal düzeyde daha önceden sağlanmış olan bu kayma Avrupa düzeyinde Maastricht süreciyle sağlam para politikaları etrafında yakınlaşmaya yardımcı oldu. Bu şekilde Avrupa kurumlarının 'sağlam para' hedefi çerçevesinde yapılandırılması, bu çalışmaya göre bu sürecin parasala kuramın belirli bir versiyonunun üzerine inşa edildiğini ifade etmektedir. Çalışmada bu sürecin sembolü olarak artık iktisadi politikanın temel hedefi olan fiyat istikrarına kavuşmak amacını güden Maastricht stratejisinin parasala bir sorunsal çerçevesinde kurgulandığı ve bir neoliberal gündem ortaya koyduğu iddia edilmektedir. Böylece bu çalışma siyasi süreçte belirlenen şablonun anahatlannı ortaya koymak için APB 'ne doğru ilerleyiş yolundaki siyasi kararın ex post bir kuramsal gerekçelendirilmesi için hazırlanan bir Komisyon raporunu taramıştır. Bu rapordaki Komisyon'un resmi doktrini incelenmesini takiben Maastricht Anlaşmasının hükümlerindeki parasala unsurlar ortaya konulmuştur. Bu resmi belgelerde çizilen ve Avrupa ekonomisinin yapısına ve performansına da yansıyacak olan bu tip bir iktisadi politika kavramsallaştırması aslında oldukça sınırlı bir yaklaşımdır ve yapılan incelemeler sonucunda bu yaklaşımla belirlenen Maastricht stratejisinin Avrupa ekonomisi üzerinde adeta bir cendere işlevi göreceği sonucuna varılmıştır. Ayrıca eğer Avrupa düzeyinde uygulanacak sosyal politikalar gibi bir takım ciddi kurumsal önlemler alınmazsa bu tür bir daralmacılığın Avrupa'da siyasi, iktisadi ve toplumsal gerilimler yaratacağı öngörülmektedir. Abstract The issue of establishing a monetary union has been on the political economic agenda of Europe for a long time but earlier efforts in this direction proved either feeble or never got implemented. During the last quarter of the century, however, interest in the project grew tremendously and the issue made a come-back. Within this spirit western European countries have moved forward along the route to monetary integration at a considerably higher pace culminating in the decision to complete European Monetary Union (EMU) by 1999. In explaining the relaunch of the project of monetary union in Europe the present study attempts to review four propositions that are individually presented in different bodies of literature on economics and politics which are seldom viewed as complementary and are rarely integrated in the studies on EMU. After having done so this exercise concluded that given the enthusiasm made possible by the 1992 initiative and favorable business support for the project and, perhaps most importantly, premising on the firm political determination European governments enjoyed an extensive political margin within which to settle the issues concerning EMU, especially from the late 1980s. This implies that the very type of EMU agreed upon at Maastricht reflected their policy priorities of maintaining price stability par excellence as a response to the inflationary episodes of the crisis of 1970s. In this context the process of primordial conversion in the domestic political economies of several European states to macroeconomic discipline laid the necessary foundations upon which discussions of monetary union were erected. These policy shifts represented entirely new attitudes towards inflation and growth thus implying a realignment of economic policy priorities. At the European level, the Maastricht policy process rested on this foundation of this collective convergence around sound money policies which had been previously established at the national level. Thus as the grand scheme for building European institutions has 'sound money' as its manifest overarching goal, such venture, as far as the present study argues, premises on a certain strand of monetarist theory. As a symbol of the very process this inquiry contends that the resulting Maastricht strategy operates within a monetarist problematique and sets forth a neo-liberal agenda that is portrayed to offer exclusive advantages in assuring the ultimate objective of economic policy - price stability. Therefore the present study traces the basic tenets of this specific blueprint first in a Commission report that is prepared to provide an ex post theoretical justification of the political decision of moving forward to EMU. After reviewing the official doctrine of the Commission the present exercise continues to follows the monetarist elements in the provisions of the Maastricht Treaty. In fact such conceptualization of economic policy delineated in these official texts is severely limited and shall of course be reflected in the structure and performance of the European economy. Premising on the elaboration of these texts the study concludes that the Maastricht strategy would prove to be a straitjacket on the European economy. Moreover it predicts that if not countervailed by serious institutionalmeasures like designing a European social policy such contractionism would lead to political, economic and social tensions in Europe.
Description
Keywords
SOSYAL BİLİMLER (GENEL), Finans