Farklı sıcaklık ve sürelerde çözdürülen dondurulmuş boğa spermalarının casa parametreleri ile değerlendirilmesi
No Thumbnail Available
Files
Date
2020
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Abstract
Dondurulmuş boğa spermasının çözüm sonu parametreleri uygulanan suni tohumlamanın başarısı açısından oldukça önemlidir. Dişi hayvanlara uygulanan suni tohumlamalarda kriter olarak belirlenen 37 ℃'de 20 saniye'de çözdürülmesi gereken boğa spermaları saha şartlarında her ne kadar uygulanılmaya çalışılsa da bazı zamanlarda pek mümkün olmamaktadır. Çevresel koşullar ve insan faktörü göz önüne alındığında sıcaklığa ya da süreye dair değişiklikler gözlemlenebilmektedir. Bu durum uygulanan suni tohumlamanın başarısını da etkileyen başlıca faktör olabilmektedir. Bu çalışmada, saha şartlarında en çok kullanılan boğa ırklarından olan Simental, Holstein ve Brown Swiss ırkı boğaların dondurulmuş spermaları kullanılmıştır. Çalışmada gruplar; kontrol grubu 37 ℃'de 20 sn.; deney grupları ise, 25 ℃ ve 37'℃'de 30, 40, 50 ve 60 sn.; 40 ℃'de 10, 15, 20 ve 25 sn.; 70 ℃'de 3, 6, 9, 12 sn. olarak belirlenmiştir. Üç ırk boğadan 9 tekrarda gruplar çalışılarak spermalar CASA parametreleri açısından değerlendirilmiştir. Çözüm sonu en yüksek motilite, ırklardan bağımsız olarak en yüksek 37 ℃'de 60 saniyede çözdürülen spermalarda 80,61 ± 3,89 elde edilmiştir. Kontrol grubuna ve motilitenin en yüksek belirlendiği grup olan 37 ℃'de 60 saniye grubuna yakın motilite parametresi 70 ℃ 3 saniye'de 80,52 ± 6,42 olarak saptanmıştır (P>0,05). Progresif motilite değeri en yüksek 37 ℃ 40 saniye'de 18,35 ± 3,26 elde edilmiştir. Non-progresif motilite açısından bakıldığında 70℃ 6 saniyede 52,18 ± 6,63 değeri ile en düşük değer alınmıştır (P>0,05). En yüksek VCL değeri 70 ℃'de 6 saniyede çözdürülen spermalarda 164,47 ± 4,88 belirlenmiştir. VAP değeri en yüksek 70 ℃'de 3 saniyede 114,76 ± 4,14 değeri ile yine aynı sıcaklık ve sürede VSL değeri 70,76 ± 3,17 olduğu görülmüştür. STR değeri 25 ℃ 50 saniye'de çözdürülen spermalarda 54,9 ± 1,62 değeri ile en yüksek değerde belirlenmiştir. LIN ve WOB değeri sırasıyla, 42,06 ± 2,91ve 73,03 ± 1,17 değerleri ile 37 ℃'de 50 saniyede en yüksek düzeyde saptanmıştır. En düşük ALH değeri 4,64 ± 0,59 olarak 25 ℃'de 50 saniyede; BCF değeri ise 5,58 ± 0,48 ile 25 ℃'de 30 saniyede belirlenmiştir. Hiperaktivite'de 40 ℃'de 15 saniyede 2,75 ± 0,31 değeri ile en yüksek değer saptanmıştır. Kontrol grubu olan 37 ℃'de 20 saniye'de morfolojik olarak normal spermatozoa oranı ortalaması 75,67 ± 3,58 olarak belirlenmiştir. Deneysel gruplar arasında ise, 37 ℃'de 30 saniye'de 65,33 ± 2,35 bulgusu ile en yüksek oranda normal spermatozoa değeri elde edilmiştir. Anormal spermatozoa oranı 78,89 ± 2,02 ile 70 ℃'de 12 saniyede belirlenmiştir. Sıcaklık ve süre arttıkça spermatozoon morfolojisinin olumsuz etkilendiği tespit edilmiştir (P<0,005). 70℃'de 3 saniye'de çözdürülen spermalarda ortalama değer 81,5 ± 6,06 olarak belirlenmiştir. 70 ℃'nin diğer çözdürme süresi olan 12 saniyede canlı spermatozoa olmadığı görülmüştür (P>0,05). Sıcaklık ve sürelere göre spermatozoon başına ve orta kısmına ait CASA verileri ölçümüne göre gruplar arasında bir fark görülmemiştir (P>0,05). Orta kısım genişlikleri değerlendirildiğinde 25 ℃'de 40 saniye çözdürülenlerde 0,68 ± 0,01 değeri en yüksek değer olarak saptanmıştır. Orta kısım alanına bakıldığında da aynı süre ve sıcaklık değerinin 5,26 ± 1,58 ile en fazla orta kısım alanına sahip olduğu saptanmıştır. 37 ℃ 20 saniyede baş alanı 16,88 ± 0,38 olarak belirlenirken; 70 ℃ 12 saniyede 17,42 ± 0,49 olarak belirlenmiştir.
Description
Keywords
boğa sperma, casa parametre