Tilbaşar Orta Tunç Çağı mezarı ışığında pişmiş toprak çıplak kadın figürinleri ile ilgili bazı düşünceler
No Thumbnail Available
Date
2019
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara : Ankara Üniversitesi
Abstract
Özet: Gaziantep ilinin yaklaşık 32 km güneydoğusunda yer alan Tilbaşar, Fırat Nehri’nin batı kollarından
biri olan Sacır Suyu’nun suladığı Oğuzeli (Tilbaşar) Ovası’na hâkim bir konumda bulunan önemli Tunç Çağı
kentlerinden biridir. 1994-2006 yılları arasında yürütülen yüzey araştırması ve kazı çalışmalarından sonra duran
kazılar, 2015 yılında, Sacır Suyu üzerine inşa edilen Doğanpınar Barajı Projesi kapsamında tekrar başlatılmıştır.
Tilbaşar’ın baraj suyundan etkilenecek olan Güney Aşağı Şehri’nde, 2017 yılında yapılan kurtarma kazıları sırasında
açığa çıkartılan Orta Tunç Çağı basit toprak mezarı, buluntuları bakımından dikkat çekicidir. Mezar 10-11 yaşlarında bir çocuğa aittir. Çocuğun sağ göğsü üstünde bir adet siyah perdahlı şişe, sağ kolu etrafında deniz kabuğundan kolye taneleri, her iki omzu üstünde - ikisi sağlam, ikisi kırık - dört adet tunç iğne, sol kulağının altında iki
tunç küpe ve boynunda çeşitli boyut ve şekillerde cam hamurundan boncuk tanelerinin arasında, bu çalışmanın
konusunu oluşturan üç adet pişmiş topraktan figürin bulunmuştur. Kolyenin bir parçası olan figürinler yassı
formlu, kolları yana açık ve ayakta duran çıplak kadınları temsil eder. Bunlar, Leila Badre’nin “Klasik Orontes Tipi
(MAI 2)” olarak tanımladığı ve Nicolò Marchetti’nin Orta Tunç Çağı IIB ve Geç Tunç Çağı IA’ya tarihlediği
figürinlerdendir. Kuzeybatı Suriye’de Orta Tunç Çağı’nın ayırt edici buluntuları arasında yer alan pişmiş toprak
çıplak kadın figürinleri, kronolojik ve tipolojik gelişimi iyi tanımlanan söz konusu bölgenin Eski Suriye Dönemi
görsel sanatının önemli temsilcilerindendir. Bu çalışma, Orta Tunç Çağı’nın pişmiş toprak çıplak kadın figürinlerinin ne şekilde kullanıldığı ile ilgili yeni bir öneri getirmektedir.
Description
Keywords
Tilbaşar, Orta Tunç Çağı, Çıplak Kadın Figürini